HORON, RİTM, AHENK, ÇABUKLUKTUR
Asla unutulmamalı ki horon tek bir halkada, yenlik, aşağıya alma sıksara (sert) gibi geleneksel ve olmazsa olmaz değerleriyle ve bir kişinin yönetmesiyle oynanmalıdır. Horon birlik bilincidir. Horon diğer toplu danslarda olduğu gibi, aynı anda, aynı şeyleri düşünerek ve hissederek, melodiyle tam uyumlu yapılan eşsiz bir halk oyunu, bir halk dansıdır.
Elbette halk oyunları giderek bozulmakta, bu yüzden icra edilirken farklılık göstermektedir. Günümüzde horona büyük şehirlerde, özellikle İstanbul’da yaşayanlar sahip çıkmaktalar. Horon eğitimi 30-40 yıldan beri içinde biraz şu bölge, biraz diğer yöre figürlerinden oluşmuş gösteri akışı eğitimi verilmesiyle süre gelmiştir.
Bu eğitim şekli yöre insanının yapısına uygun olmayan tavırları da beraberinde getirmiştir. İnsan doğallığının aksine, iskelet yapısının yanlış kullanılmasıyla yapay, abartılı, kafa sallayan, yerleri döven, iki kişi bir araya geldi mi kendilerini diğer horon oynayanlardan farklı gören veya kol kola oynadıkları kişilerden ayrılarak oynayan, doğal insan yapısına uymayan hareketlerle bezenmiş bir yapıya bürünmüştür. Bu yapı grup bütünlüğünü bozan, o kişilerin ego tatmini ile ilgilidir.
Bu tür anlayış horonun ne oynanışına ne de felsefesine uymaktadır. Evet, horonun bir felsefesi var. Temel adımlar, yenlik, aşağı alma aşamalarıyla horonun akışı bir senaryo gibi giriş, gelişme, sonuç bölümleri vardır.
Kemençe ya da davul-zurna ile oynanan horonun temel yapısı Maçka’da, Tonya’da, Giresun da, Görele’de, Şebinkarahisar’da hatta Karadeniz’den göçen Pontuslular’da aynıdır. Bayburt’ta, Gümüşhane ve Kelkit’te, Sivas dik horonunda Tokat gibi halay tarzı danslarda-oyunlarda da aynıdır. Farklılıkları o yöre halkının dinlediği ve oynadığı müzik (kayde-gayde) ile birebir alakalıdır. Ve aslolan sadece müzik ve doğallığı içinde insan unsurudur.
Şeklinde ve sunumunda saflığı, doğallığı ve coşkuyu barındıran horonu yaymak, geleceğe aktarmak bu işe gönül veren herkesin görevi olmalıdır. Kol kola horon oynadığınızda birliği, aynı anda hareketlerle aynı düşünce halini yansıtmalısınız. Güzel ve özüne uygun olan horon doğal, yalın duruş ve titreyiş içinde estetik hareketlerin horon oynayan grup ile aynı anda yapılması ve yaşanması olayıdır.
Horon onlarca, yüzlerce kişinin aynı anda, aynı hareketleri bir komutla yapabildiği oyun olmalıdır. Horon birliğin, beraberliğin dansa dönüşmüş halidir. Asıl olan sadece ve sadece melodidir. Bu nedenle kulağa ve ruha hitap eden, yüksek sesten uzak çalınan, yörenin iyi sanatçılarıyla çok daha keyifli ve etkin oynanabilir.
Bu nedenle diyoruz ki; horon ritm, ahenk, çabukluktur. Aşağıya almadan, komut vermeden,omuz silkmeden horon olmaz!
Horon ne asker talimi, ne de matematik eğitimidir. Horon, meleodi ile bire bir bütünleşen çok üst düzey bir coşkudur.
Aclan Sezer Genç
